De laatste maanden worden wij geregeld gecontacteerd door wapenbezitters en handelaars omtrent de registratie van vuurwapens of onderdelen ervan.
Het verloop is meestal als volgt. Een particulier, jager of sportschutter koopt een wapen of een vergunningsplichtig onderdeel aan bij een wapenhandelaar. Het wapen of onderdeel is correct geregistreerd in het register van de handelaar. Alle formulieren en documenten worden correct ingevuld. Dit betekent dat dat het formulier van overdracht "model 9" of het luik B van de wapenvergunning naar de gouverneur wordt gestuurd met het oog op registratie van de overdracht in het Centraal Wapenregister.
Als het wapen wordt door de diensten van de gouverneur wordt ingegeven in de applicatie, wordt aangegeven dat het wapen niet is ingeschreven in het Centraal Wapenregister. Vervolgens weigert de gouverneur de registratie van het wapen, ondanks de wettelijke verplichting die op de gouverneur rust om de registratie uit te voeren. Nergens wordt in de wapenwet of de uitvoeringsbesluiten aan de gouverneur enige appreciatie bevoegdheid toegekend om na te gaan of hij al dan niet zijn wettelijke verplichting om wapens te registreren uit moet voeren.
Maar daarmee is de kous niet af. Vaak geeft de gouverneur aan de politie de opdracht om het wapen in beslag te nemen en proces-verbaal op te stellen wegens bezit van een niet-geregistreerd wapen. Daarna wordt dan het advies gevraagd aan het parket om de wapenvergunningen en wapenbezit in te trekken.
Deze administratieve "praktijk" begint meer en meer ingang te vinden. Nochtans is ze volstrekt illegaal.
De kern van het probleem is, opnieuw, dat de wapenwet en de uitvoeringsbesluiten ervan bijzonder slordig en onsamenhangend zijn opgesteld. Nergens wordt bepaald wat het begrip "registratie" van een wapen juist betekent.
Over deze problematiek heeft Wapenunie een standpunt gepubliceerd (zie deze link) dat gebaseerd is op recente rechtspraak van het Grondwettelijk Hof en van de correctionele rechtbank te Hasselt.
De wettekst en de rechtspraak zijn duidelijk. Het is NIET zo dat een wapen illegaal is indien het niet is ingeschreven in het Centraal Wapenregister. Wat ook logisch is. Immers, alle wapens die tussen erkende personen worden overgedragen, passeren niet via het CWR en staan daar niet ingeschreven. Er is - in tegenstelling tot wat reeds bijna 10 jaar wordt opgelegd door een Europese richtlijn - geen enkele koppeling tussen de registers van erkende personen en het CWR. De verplichting om ingevoerde en gefabriceerde wapens via de Proefbank te laten registreren in het CWR trad pas op 1 oktober 2010 in werking. Alle wapens die voor deze datum werden ingevoerd of gefabriceerd staan dus niet in het CWR, ze moeten er ook niet in staan.
Op basis van wat uit de wet is af te leiden en het standpunt van de rechtspraak kan worden aangenomen dat een wapen "geregistreerd" is zodra het is opgenomen in het register van een erkend persoon, een wapenvergunning of een ander door de overheid uitgereikt document.
De recente administratieve wanpraktijk is allicht gegroeid omdat de software die gebruikt wordt door de diensten met deze juridische en feitelijke werkelijkheid geen rekening houdt. Mogelijks werd het systeem zelfs zo geprogrammeerd dat ingeven van een wapen dat niet in het CWR staat niet toegelaten is door de software. In een rechtsstaat is ontwerp van software of gebruiksgemak daarvan echter geen bron van recht. Systemen dienen zo te zijn opgevat dat het mogelijk is om alle wettelijk toegelaten verrichtingen te kunnen verwerken.
De sector leidt hierdoor grote schade. Wapenhandelaars zouden hun voorraad van voor 2010 niet meer kunnen verkopen, dit terwijl alle wapens correct geregistreerd zijn in hun registers. Ook wapens die ze aankochten bij collega wapenhandelaars zouden niet meer verkoopbaar zijn want dergelijke overdracht komt niet in het CWR. Ze lijden reputatieschade omdat hun klanten ten onrechte lastig gevallen worden door diensten die dreigen met inbeslagname van de net aangekochte wapens. Particulieren worden onder druk gezet om inbreuken die ze niet pleegden toe te geven. Sommige diensten deinzen er ook niet voor terug om te dreigen met allerhande administratieve maatregelen zoals definitieve intrekking van wapenbezit.
Wij adviseren om in dergelijke gevallen aan te dringen op een correcte toepassing van de wetgeving en om desgevallend klacht in te dienen tegen de diensten die een verkeerde toepassing van de wapenwet willen laten handhaven en daarbij zelf overtredingen plegen. Indien het onrechtmatige overheidsoptreden schade veroorzaakt, kan deze verhaald worden op de betrokken diensten en ambtenaren. Immers, in het uitvoeringsbesluit van de wapenwet is uitdrukkelijk opgenomen dat diensten die toegang hebben tot het CWR deze informatie niet mogen delen met particulieren.